آنغوزه

آنغوزه 

1ـ الطب، عبدالله و الحسین ابنا بسطام قالا: أملی علینا احمد بن ریاح المتطبب و ذکرانه عرض علی امام علیه‌السلام فرضیها لوجع البطن و الظهر، قال: تأخذ لبنی عسل یابس و اصل الأنجدان، من کل واحد عشره مثاقیل و من الأفتیمون مثقالین، یدق کل واحد من ذلک علاحده و ینخل بحریر او بخرقه ضیقه (ضفیفه) خلا الا فتیمون فإنه لا یحتاج أن ینخل بل یدق دقاً ناعماً و یعجن جمیعاً بعسل منزوع الرغوه و الشربه منه مثقالین إذا أوی إلی فراشد بماء فاتر.

بحارالانوار ـ‌ج 62 ـ باب 70 ـ الدواء لوجع البطن و الظهر . 194

ترجمه: عبدالله و حسین پسران بسطام گفتند برای ما نوشت احمد بن ریاح طبیب که او برای ما امام علیه‌السلام حالاتش را برای درد شکم بیان کرد و به ایشان عرضه نمود، فرمودند صمغ درخت کندر را که عسل خشک باشد و ساقه انجدان (نوعی گلپر) از هر کدام ده مثقال (تقریباً  گرم می‌گیرید) و از افتیمون دو مثقال هر کدام از آنها را جداگانه می‌کوبید و از صافی (نظیف‌ کنید) با حریر یا با پارچه نازک دیگری رد می‌کنید. بجز افتیمون بدرستی که آن احتیاج به تنظیف ندارد بلکه آن را کاملاً می‌کوبید و همگی را با عسل صاف شده مخلوط می‌کنید و دو مثقال از آن را هنگامی که می‌خوابید با آب پاک (باران) می نوشید.

گیاه آنغوزه دو نوع بوده یک نوع آن خوشبو و نوع دیگر بدبو می‌باشد و نوع بدبوی آن در ایران پرورش می‌یابد و مصرف درمانی دارد. طبیعت آنغوزه گرم و خشک است.

حدفاصل ریشه و ساقه را قطع می‌کنند شیره‌ای که از محل خارج می‌شود آنغوزه نام دارد.

موارد مصرف:

1. صمغی که از این گیاه بدست می‌آید احمقی را زایل می‌سازد و ذهن را نیکو و حافظه را بسیار می‌کند.
2. بوی بدن دهان را برطرف و داخل آن را ضدعفونی می‌کند. قدرت هاضمه را زیاد و دستگاه گوارش را تقویت می‌کند و رطوبت بلغمی را نقصان می‌دهند.
3. شیرمادران شیرده را بسیار و قوای جنسی را تقوی نموده و چون رطوبت اطراف معده را جذب می‌کند معده را قدری خشم می‌سازد و برای افرادی که رخاء معده دارند نیکو بود.

مقدار خوراک: نیم مثقال یا  5/2 گرم است که در آب گرم حل کرده میل می‌نمایند.

چنانچه زنی پس از اتمام عادت ماهانه مدت یک هفته روزی نیم مثقال از صمغ آنغوزه میل نماید از باردار شدن آن به طور موقت و گاهی به طور دائم جلوگیری می‌کند.

افرادی که زخم معده دارند در خوردن آن مجاز نیستند.