درخت اراک (درخت مسواک)
نام قرآنی: خمط
نامهای متداول: فارسی: درخت مسواک؛ عربی:شجره السواک ، ارالک، خردل؛ اردو، سانسکریت، هندی، بنگالی: پیلو، اراک؛ تامیلی: سیروکلاروا؛ تلگو: چینور گوگو؛ انگلیسی:Tooth brsuh tree. salvadora؛ فرانسوی: salvadora, arbre bross a dent؛
نام علمی: Salvadora persica (از تیره درخت مسواک Salvadoraceae)
اراک که در عربی شجره السواک نامیده میشود از درختان مهم عربستان است و اغلب از شاخه و ریشهی آن برای مسواک استفاده میکنند. اخیراً بهرهبرداری از این درخت برای استفاده از عصاره چوب آن در خمیر دندان توجه صنایع اروپایی و آمریکایی را شدیداً جلب کرده است. گزارش دادهاند که این عصاره محتوی مقدار زیادی نمکها و رزینهایی است که برای تمیز کردن و براق کردن دندانها موثر است. میوهی اراک خوراکی است.
این میوه طعم روغن خردل دارد و از این جهت گاهی این درخت را به انگلیسی خردل (Mustard) مینمایند. در حالی که خردل Brassica nigra است.
میوه اراک ملین و مقوی است و در معالجهی بواسیر، بیماری طحال، تب، جذام و دفع کرم نافع است. درخت اراک، بویژه درختان کهن و تنومند، مانند سدر و گز درختی است بسیار محکم و از این رو احتمال باقی مانده آن بعد از سیل بسیار زیاد است و این است آنچه خداوند در سورهی سبأ در این باره فرموده است.
در چندین حدیث حضرت محمد صلی الله علیه و آله به یارانش امر فرمودند که دندانهایشان را هر روز مسواک بزنند. از آن حضرت روایت شده که فرمود « شما باید دهانتان را بشویید و این به معنای ستایش خداوند است.» آن حضرت چنان توجهی به بهداشت دهان داشت که مرتباً به پیروانش توصیه میفرمود دندانهایشان را نیکوترین وجهی مسواک بزنند. نقل شده که مسواک چندین خاصیت دارد. از آن جمله است سفید وخوشبو کردن دندانها، محکم کردن و قوت بخشیدن به لثهها و دندانها و روشنی بخشیدن به ذهن، افزایش حافظه، دفع سودا و بلغم، روشنی چشم، تحریک اشتها و دفع یبوست.
از رسول الله صلی الله علیه و آله نقل کردهاند که فرمود:اگر امری بسیار مشکل نبود مسواک کردن را بر امتم واجب میکردم.