گل گاوزبان

گل گاوزبان 

ان الله لم ینزل داء الا انزل له دواء علمه من علمه و جهله من جهله الالسام و هو الموت

خداوند دردی پدید نیاورده جز آنکه دوائی بر آن فرستاده

به جز مرگ هر که آن دوا را بداند، بداند و هر که نداند نداند و «سام» مرگ است. «نهج الفصاحه 789»

به فارسی «گل گاوزبان» و «دیم هاج» و در کتب طب سنتی با نام‌های «لسان الثور» و «دیمهاج» نامبرده می‌شود.

نام انگلیسی: African borage,Borage,Seabugloss, Bugloss,Anchusa,Ox-tongue گویند.

نام علمی: Borago officinalisl و Anchusa

مشخصات گیاه

گل گاوزبان گیاهی است یکساله با ساقه‌ی راست که ارتفاع آن تا 60 سانتی‌متر می‌رسد و از تارهای خشن پوشیده شده است. برگ‌های آن که بین 3-11 سانتی‌متر طول تا 5/2 سانتی‌متر عرض دارد. متقابل، بیضوی، خشن و در هر دو سطح پوشیده از تار است. این برگ‌ها کامل و یا با دمبرگ کوتاه یا بدون ساقه است. رنگ گل ابتدا آبی مایل به ارغوانی که در حالت پلاسیدگی و خشک شدن بنفش قرمز می‌گردد.

از نظر طبیعت:

طبق نظر و رأی حکمای طب سنتی گل گاوزبان گرم و تر می‌باشد و خشک آن گرم و خشک است.

خواص ـ‌ کاربرد:

در چین از گل‌های این گیاه بعنوان معّرق و برای نرم کردن سینه به صورت دم کرده مصرف می‌شود. در هند از این گیاه بعنوان مدّر استفاده می‌شود. خیس کرده‌ی آن را برای تصفیه‌ی خون می‌خورند. ریشه آن را کوبیده و له کرده آن را برای تحلیل روی ورم‌ها می‌اندازند، بخصوص روی مفاصل. در ایران از این گیاه بعنوان آرام‌بخش و برای تنظیم و تقویت کبد و برونشها در موارد زکام و تسکین سرفه، بی‌اختیاری دفع ادرار و به منظور دفع سموم از بدن، می‌خورند. حکمای طب سنتی در مورد خواص آن معتقد هستند که معّرق، مدّر و آرام‌بخش است. تمام اعضای گیاه بخصوص گل‌های آن مفّرح و مقوی اعضای رئیسه‌ی بدن است و مسهل ملایمی برای صفرا و سودا می‌باشد و برای بیماری‌های سوداوی، سرسام و با خود حرف زدن، وسواس، مالیخولیا، خشونت در گلو و سینه، سرفه، تنگی نفس، یرقان و سنگ کلیه و مثانه اثر مفید دارد. دم‌ کرده‌ی آن با نبات یا شکر و یا عسل برای رفع خشونت سینه، قعبه‌ی ریه(نای)، سرفه و تنگی نفس بسیار مفید است.