گیاه داروئی جنطیانا

جنطیانا   

امروز هر چه پاکیزه است بر شما حلال شد. «سوره‌ی 5_ آیه‌ی 5»

در کتب طب سنتی با نام‌های «کوشاد»، «دواء الحیه» و «جنطیانا» آمده است. در بازار دارویی ریشه‌ی ضخیم آن عرضه می‌شود که به «ریشه ژانسیان» و «ژانسیان» معروف است.

نام انگلیسی: Gentian و Bitter Wort و Bitter root و Yellow gentian می‌شود.

نام علمی: Gentiana Lutael

مشخصات گیاه

جنطیانا گیاهی است چندساله، علفی بلند، دارای ساقه‌ای استوانه‌ای، سبز و قوی به بلندی 5/1ـ1 متر.

برگ‌های آن سبز، ضخیم،  و متقابل که دو تا دوتا بدون دمبرگ به ساقه چسبیده‌اند. شکل برگ‌ها مثلثی نوک تیز یا بیضی نوک تیز و موج‌دار است. گل‌های آن آبی‌ـ بنفش است. ریشه گیاه ضخیم گوشتی، ساده، یا منشعب به رنگ زرد تیره و قهوه‌ای قرمز که کنج آن اسفنجی، طعم آن بسیار تلخ و بوی آن تند و نامطبوع است. طول ریشه تا یک متر هم می‌رسد و معمولاً‌برای مصرف در طب سنتی از ریشه گیاه 5ـ2 ساله استفاده می‌شود.

از نظر طبیعت:

جنطیانا اشتها‌آور است و معمولاً‌ در دوران نقاهت پس از بیمار‌ی‌ها به صورت خیس کرده در آب مصرف می‌شود و اثر تب‌بر دارد. به طوری که سابقاً در مورد تب مالاریا برای آن خاصیت شبیه گنه‌گنه ولی ضعیف‌تر از آن قائل بودند و در موارد اختلالات خنازیری و روماتیسم مزمن و نقرس و ضعف قوای جنسی مصرف می‌شود. مقدار خوراک از گرد ریشه‌ی جنطیانا 4ـ3/0 گرم قبل از غذا می‌باشد. در اطفال از مقدار کمتر باید استفاده شود. معمولاً جنطایا را به صورت تنطور و عصاره مصرف می‌کنند. از خیسانده‌ی 5 گرم ریشه در 1000 گرم آب نیز استفاده می‌شود. معمولاً ریشه این گیاه را در پائیز جمع‌آوری می‌شود. ریشه‌ی گیاه تلخ و خنک‌کننده است و برای معالجه بیماری‌های کبد، زردی، قرمزی چشم، ورم و التهاب گلو، خشکی و تلخی دهان تجویز می‌شود.