خطمی
امیرالمومنین علیهالسلام: شستن سر با خطمی سبب از بین رفتن چرک و پلیدی است.
امام صادق علیهالسلام: شستن سر با خطمی سبب زیادی رزق و از بین رفتن فقر است.
امام صادق علیهالسلام: شستن سر با خطمی سبب امان از سردرد و پاکی سر است و برطرف کننده سوزش و سبب شادابی است.
به فارسی خطمی و درکتاب طب سنتی با نامهای خطمی خطمی، شحم المرج،نوعی خبازی نامیده میشود. به انگلیسی Mallow گفته میشود. این گیاه ظاهراً بومی مناطق شرقی مدیترانه است و در مناطق مختلف آسیا و اروپا کاشته میشود در برخی مناطق خودرو میروید و بیشتر در شمال ایران دیده میشود در گلکاری نیز بعنوان گل زینتی کاشته میشود.
طبیعت گیاه:
خطمی از نظر طبیعت گرم معتدل است.
خواص داروئی:
در هند از تخم گیاه بعوان مدر و تببر استفاده میشود. گلهای آن خنک کننده و مبرد و مدر است و برای تسکین روماتیسم بکار میرود و گلهای له شده آن را روی سوختگی میگذارند. دم کرده گلها و غنچههای آن در موارد برونشیت و نزبههای برونشیتی تجویز میشود. این جوشانده برای تسکین سرفه و لینت مزاج نیز مفید است و به صورت غرغره برای رفع التهاب گلو مصرف میشود. به طور کلی ملین مزاج، محلل ومنضج (معتدل کننده اختلاط) است. گل خطمی از نظر خواص ضعیف تر است از تخم، برگ و ساقه آن است ضماد برگ آن برای ورمهای بناگوش، التیام جراحتها، دملها، ورم پستان و ورمهای مقعد، شکستگی اعضا، سیاتیک و دردمفاصل مفید است. ضماد برگ آن که با پیه مرغابی درست شود برای تسکین درد مفاصل، سیاتیک و رعشه مفید است. از جوشانده خطمی برای رفع تحریکات جلدی و بعنوان آرام کنندهی ناراحتیهای پوستی استفاده می کنند.
در استعمال خارج: جوشانده ریشه خطمی و برگ آن به صورت غرغره در رفع التهاب اعضاء مختلف مانند ورم مخاط دهان، آبسه و خونریزی لثهها و ممانعت از خشکی گلو در دوران تب بکار میرود.
طرز تهیه:
دم کرده گل خطمی: 20 گرم گل خشک را در یک لیتر آب جوش میریزند و میگذارند که درجه حرارت آن ملایم شود و سپس مصرف میکنند برگ آن را خیس کرده و از آب آن استفاده مینمایند.
از نظر شیخالرئیس بوعلی سینا
طبیعت خطمی گرم معتدل ـ نرم کننده، رساننده، سست کننده و تحلیل برنده است این نام یونانی است به معنای بسیار مفید مطرح شده است، خطمی را بروغن کنجد بر پوست بمالند و در آفتاب بنشینند بهک (لکههای قهوهای) را از بینمیبرد و تخمش در این باره موثرتر است. دمل را میرساند. خطمی را اگر با پیه غاز مخلوط کنند برای درد مفاصل، عرق النساء، لرزش، گسستگی وسط ماهیچه و کشیدگی اعصاب مفید است. تخمش علاج سرفه گرم است.
(راه بلغم آوردن را آسان میکند در جلوگیری از خون برآوردن (هموپتزی) مفید است زیرا گیرندگی در بردارد.)